notatka do zeszytu:
Czasowniki mogą oznaczać czynności lub stany, które trwały, trwają lub będą trwały oraz takie, które już się zakończyły lub się zakończą. W związku z tym wyróżniamy czasowniki dokonane i niedokonane.
Czasownik dokonany niesie informację o zakończeniu czynności w przeszłości lub przyszłości, np.: Wczoraj opracowałem referat. Jutro napiszę wypracowanie. Czytając powyższe zdania dowiadujemy się, że referat jest już gotowy, a wypracowanie będzie skończone jutro.
Czasownik niedokonany niesie informację o trwaniu czynności, ale nic nie mówi o jej zakończeniu, np.: Wczoraj opracowywałem referat. Jutro będę pisał wypracowanie .Czytając powyższe zdania mamy jedynie pewność, że praca nad referatem i wypracowaniem już trwała lub będzie trwała, ale nie wiemy nic o tym, kiedy i czy w ogóle będą skończone.
Czasowniki dokonane i niedokonane tworzą na ogół bliźniacze pary, ale są to oddzielne czasowniki np.:
opracować – opracowywać
pisać – napisać
gotować – ugotować
UWAGA! Czasowniki dokonane nie mają czasu teraźniejszego.
Czasowniki niedokonane mają czas przyszły złożony np. będę pisał, będziemy pili a czasowniki dokonane prosty np. napiszę, wypiję
Formy czasowników niedokonanych: pisał, prali, śpiewali, kroił, piła, liczyli, czytała, będę odrabiała
Formy czasowników dokonanych: zbuduje, zawinie, przegotowali, rozbiorą, sklei, odpocznę, odrobię
Praca domowa: strona 9, 10, 11, 12 „Słowa z uśmiechem”